توضیحات :
ادبیات نظری تحقیق نقش پلیس در حفظ حقوق شهروندی در مرحله پیشگیری از ارتکاب جرم در 67 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.
بخشی از متن :
نقش پلیس در حفظ حقوق شهروندی در مرحله پیشگیری از ارتکاب جرم
پیشگیری از جرم ، از جمله مباحث مهم علم
جرمشناسی است . مفهوم پیشگیری از جرم زیر عنوان جرمشناسی پیشگیری مطرح می
شود . این شاخه از علم جرمشناسی جزء شاخه های عملی و اجرایی جرم شناسی است .
با اینکه راهکارهای پیشگیرانه و تدابیر
مربوط به آن را از دیرباز مشاهده می کنیم ، اما می توان گفت تنها چند دهه
است که پیشگیری از جرم مورد توجه بسیاری از کشورهای مترقی قرار گرفته است .
کشورهای مزبور دریافته اند که مبارزه اساسی با جرم ، جز از طریق اقدام
موثر برای پیشگیری از جرم امکان پذیر نیست . باید در نظر داشت که پیشگیری
از جرم عموما توسط مسئوولان و مراجع دولتی اجرا می شود ، اما به هر ترتیب
اجرای موفق و موثر پیشگیری از جرم ، منوط به مشارکت نهاد ها و مراجع غیر
دولتی ، به ویژه مشارکت همه جانبه شهروندان است .
از جمله مراجع دولتی مسئول اجرای پیشگیری
از جرم ، سازمان پلیس است . در این فصل قصد داریم با تبیین اجمالی مفهوم و
انواع پیشگیری از جرم به نقش پلیس در حفظ حقوق شهروندی در مرحله پیشگیری
از ارتکاب جرم بپردازیم :
مبحث اول : مفهوم و انواع پیشگیری
در این مبحث سعی بر آن است که با مورد توجه قرار دادن مفهوم و انواع پیشگیری به بررسی در خصوص این موضوع بپردازیم:
گفتار اول : مفهوم پیشگیری
واژه پیشگیری در فرهنگ لغات به معنای " جلوگیری کردن ، مانع شدن ، مانع سرایت شدن و پیش بندی کردن آمده است "[1]
.پیشگیری یک مفهوم کلی است و به مجموعه اقدام هایی گفته می شود که برای
پیشگیری و جلوگیری از فعل و انفعالات زیان آور محتمل بر فرد و گروه بعمل می
آید مانند پیشگیری از حوادث کار ، پیشگیری از بزهکاری جوانان و پیشگیری از
تصادفات در جاده ها و ...
هدف اصلی پیشگیری از جرم کنترل اعمال
مجرمانه است و در کنترل اعمال مجرمانه اصلاح و بازداشتن مجرم ، حفاظت و
حمایت از بزه دیده و جامعه مد نظر است . به هر حال تعاریف مختلفی توسط
دانشمندان در خصوص پیشگیری از جرم ارائه شده است که به برخی از آنها اشاره
می شود :
دکتر علی حسین نجفی ایرند آبادی در خصوص واژه پیشگیری می نویسد :
"واژه پیشگیری امروزه در معنای جاری و
متداول آن دارای دو بعد است. پیشگیری یا جلوگیری کردن ، هم به معنی پیش
دستی کردن ، پیشی گرفتن و به جلو چیزی رفتن ؛ و هم به معنی آگاه کردن، خبر
چیزی را دادن و هشدار دادن است . اما در جرم شناسی پیشگیرانه ، پیشگیری در
معنی اول آن مورد استفاده واقع می شود . یعنی کاربرد فنون مختلف بمنظور
جلوگیری از وقوع بزهکاری، هدف به جلوی جرم رفتن و پیشی گرفتن از بزهکاری
است. اما از نظر علمی پیشگیری یک مفهوم منطقی و تجربی است که هم زمان از
تاملات عقلانی و مشاهدات تجربی تلقی می شود.[2]
ریموند گسن تحت عنوان از ریشه کلمه تا معنای علمی آن پیشگیری را چنین تعریف می نماید:
"از نظر ریشه شناسی کلمه پیشگیری دارای
بعدی مضاعف است.پیشگیری کردن در عین حال جلو رفتن و آگهی دادن است. در جرم
شناسی پیشگیری به معنای اول کلمه گرفته شده است و آن
عبارتست از به جلوی تبهکاری رفتن با استفاده از تکنیک های گوناگون مداخله
به منظور ممانعت از وقوع بزهکاری است.از نقطه نظر علمی مراد از پیشگیری هر
گونه فعالیت سیاسیت جنایی است برای تحدید حدود پیش آمدن مجموعه اعمال مجرم
ها از راه غیر ممکن ساختن، دشوار ساختن و احتمال وقوع آن را پایین آوردن
است بدون اینکه به کیفر یا جزای آن متوسل شوند.[3]
گفتار دوم:انواع پیشگیری
دانشمندان حوزه های علوم اجتماعی و جرم
شناسی پیشگیری از جرم را به انواع مختلفی تقسیم کرده اند ولی با وجود
اختلاف نظر ها در تقسیم بندی پیشگیری از جرم به پیشگیری کیفری و غیر کیفری
اتفاق نظر دارند، لذا به بحث پیرامون هر کدام از آنها می پردازیم.
الف)پیشگیری کیفری
در این نوع پیشگیری با تکیه بر اثرهای
اعمال کیفر، اجرای سریع و حتمی آن سعی می نمایند که بر افکار عمومی جامعه
تأثیر گذارند تا از ارتکاب جرم ها پیشگیری گردد. اما باید توجه کرد که
اقدام کیفری اثرهای کمی بر کاهش نرخ جرم ها داشته است و با آنکه در قوانین
بسیاری از کشور ها مجازات های سنگینی برای جرم ها داشته است وبا آنکه در
قوانین بسیاری از کشورها مجازات های سنگینی برای جرم ها پیش بینی شده است،
اما در مهار جرم ها چندان موفق نبوده اند و در نتیجه انتظارات افراد جامعه
تحقق نیافته است. پیشگیری کیفری به دو شاخه عام و خاص تقسیم می گردد.
پیشگیری عام: محور این نوع
پیشگیری، بر نقش بازدارندگی مجازات ها، ایجاد ترس و وحشت و عبرت آموزی
کیفری بر عموم مردم استوار است.پیشگیری عام، جرم مدار است و در این نوع
پیشگیری ار طریق وضع قوانین، تعیین کیفر و اجرای آن بر مجرم ها تلاش می شود
تا از ارتکاب اولیه جرم توسط افراد جامعه پیشگیری گردد.
پیشگیری خاص: هدف اصلی این نوع پیشگیری،
اصلاح مجرم ها و جلوگیری از تکرار جرم است و مجموعه اقدام هایی است که در
راستای بازپروری و اصلاح مجرمین انجام می گیرد تا از تکرار جرم جلوگیری
گردد.این نوع پیشگیری بر خلاف پیشگیری خاص،مجرم مدار است واز دیدگاه جرم
شناسی متأثراست. در پیشگیری خاص سعی می شودبا فردی کردن قانون،اجرای
محکومیت ها، گرفتن آزادی و مراقبت وکمک کردن به زندانیان از تکرار جرم
زندانیان مرخص شده پیشگیری نمایند.
ب)پیشگیری غیر کیفری
پیشگیری کیفری (رسمی،دولتی)اثرات محدود
تری در پیشگیری از جرم ها داشته است.لذاجرم شناسان و صاحب نظران برای
پیشگیری از جرم ها فعالیت های خود را بر منابع غیر رسمی و غیرکیفری متمرکز
نموده اند. در کتاب پیشگیری از جرم در این خصوص چنین آمده است:
در انتهای قرن بیستم در آمریکا نتایج این
دیدگاه واکنش سیستم قضایی جهت کنترل جرم آشکارتر شده است که سختگیری ها و
بکارگیری طبقه بندی کیفری شدید جرم ها باعث افزایش زندانیان در زندان
وبازداشتگاه ها گردیده است. هم چنانکه هزینه های عملکرد سیستم قضایی چند
میلیون دلاری افزایش می یابد و زندان ها تبدیل به مکانی برای جمع کردن
جوانان رنگین پوست می شوند. تردید کمی باقی مانده است که تفکر فعلی ما برای
کنترل جرم هم پرهزینه و هم غیر منصفانه است. از اوایل
سال 1980دانشمندان و افراد حرفه ای زیادی در این رابطه بحث کرده اند که
سیستم قضایی به تنهایی نمی تواند مشکلات جرم ومواد مخدر را حل نماید.لذا به
کمک خارج از دیوارهای این بروکراسی وبه طرز فکر جدیدی در مورد کنترل جرم و
پیشگیری از آن نیازمندیم. خوشبختانه بعضی از روشنفکران و مجریان مستعد در
حال برنامه ریزی راهکارهای جدید هستند. [4]
براساس چنین عقایدی پیشگیری غیر کیفری
تحت عنوان پیشگیری های جدید پایه ریزی گردید. البته منظور چنین عقایدی به
این سادگی نبوده است و اندیشمندان بزرگ مکتب هایی مثل فایده اجتماعی، عدالت
مطلق،کلاسیک، تحققی، دفاع اجتماعی نوین نئوکلاسیک نوین،بزه دیده شناسی
و... در شکل گیری این روند سهم بسزایی داشته اند.
پیشگیری غیر کیفری هم به دو شاخه اجتماعی و وضعی تقسیم می شود.
1-پیشگیری اجتماعی
پیشگیری اجتماعی از بزهکاری شامل مجموعه
اقدام های پیشگیرنده است که به دنبال حذف یا خنثی کردن آن دسته از عواملی
است که در تکوین جرم موثر بوده اند [5]. در پیشگیری
اجتماعی سعی می شود بر شخصیت افراد جامعه از طریق نهادهای اجتماعی تأثیر
گذاشته شود تا افراد جامعه طوری تربیت شوند که از ارتکاب هر نوع جرمی
اجتناب کنند. در این پیشگیری تمرکز بر سالم سازی محیط اجتماعی است.
جرم شناسان اعتقاد دارند که نارسایی اجتماعی
از علل عمده وقوع جرم ها است ولازم است این نارسایی ها بهبود یابند، لذا
روش "پیشگیری اجتماعی" از جرم بیشترین تمرکز خود را بر روی برنامه ها و
سیاست های تکاملی دارد و سعی در بهبود وضعیت بهداشت زندگی خانوادگی، آموزش و
مسکن،فرصت های شغلی و فعالیت های محلی مجرمین بالقوه دارد.به علاوه با درک
از ارزشمندی کشف زود هنگام و مداخله بیشتر،برنامه های پیشگیری ازجرم
ها،روی جوانان متمرکز شده و افراد محله ها و خانواده هایی را مدنظر قرار می
دهد که بیشتر در معرض خطر قرار دارند [6].بطور کلی می توان گفت پیشگیری اجتماعی بر تغییر شرایط اجتماعی جرم زا و کاهش انگیزه های مجرم ها متمرکز است.
2-پیشگیری وضعی
در پیشگیری وضعی با حمایت از آماج های
جرم، بزه دیدگان بالقوه و اعمال تدابیر فنی در صدد جلوگیری از بزه دیدگی
افراد و آماج ها دربرابر بزهکاران هستند.که در نهایت و به طور غیر مستقیم
کاهش بزهکاری نتیجه آن خواهد بود.در صورتی که پیشگیری اجتماعی بطور مستقیم
در مقام جلو گیری از مجرم شدن افراد جامعه است،یعنی جلوگیری از تبدیل شدن
بزهکاران بالقوه به بزهکاران بالفعل. [7]
پیشگیری وضعی ریشه در بزه دیده شناسی دارد و دربزه دیده شناسی نقش بزه دیده در وقوع
جرم مورد مطالعه قرار می گیرد. لذا برای جلوگیری از قربانی شدن افراد
جامعه از روش های پیشگیری وضعی استفاده می نمایند. مجرم ها با بهره برداری
از فرصت ها و شرایطی که در رفتارهای قربانیان جرم خلل ایجاد می کند،بهره
برداری کرده و به اندیشه ارتکاب جرم می افتند. لذا مجرم فردی است حسابگر و از طریق شیوه های فنی تا حدود زیادی می توان از عمل وی جلوگیری کرد.
- معین ، محمد ، فرهنگ فارسی ، جلد اول ، چاپ ششم ، تهران : سپهر 1363 ، ص 933 .
- نجفی ایرند آبادی ، علی حسین، مجله امنیت ، وزارت کشور شماره 19/20 بهمن و اسفند ماه 1379 ، ص 17.
- گسن ، ریموند ، جرم شناسی کاربردی ، ترجمه مهدی کی نیا ، تهران : مترجم سال 1370 ، ص 133 .
- دنیس پ ، روزنیام ، پیشگیری از جرم ، ترجمه مصطفی شوشتری ، تهران : مرکز فناوری آموزشی ناجا ، 1381، ص 4- 5 .
1- نجفی ابرند آبادی، علی حسین، پیش گیری از بزهکاری و پلیس محلی (قسمت دوم) ، نشریه امنیت ، وزارت کشور ، سال چهارم ، شماره نوزدهم و بیستم ، 1379 ص 19 .
2-دنیس پ ، روزنیام ، پیشگیری از جرم ، ترجمه مصطفی شوشتری ، تهران : مرکز فناوری آموزشی ناجا ، 1381، ص 200- 199 .
- نجفی ابرند آبادی ، علی‌حسین، پیش گیری از بزهکاری و پلیس محلی (قسمت دوم) ، نشریه امنیت ، وزارت کشور ، سال چهارم ، شماره نوزدهم و بیستم ، 1379 ص 19 .
